De laatste weken van het schooljaar zijn vaak volgepland met activiteiten, rapporten, gesprekken en festiviteiten. Toch is deze periode meer dan alleen afronden en terugkijken: het is ook een waardevol moment om stil te staan bij groei, ontwikkeling en afscheid. Een doordachte afsluiting zorgt voor rust, reflectie en een positieve overgang naar het volgende schooljaar.
Werk toe naar rust en overzicht
Begin tijdig met het plannen van alles wat nog moet gebeuren. Denk aan toetsmomenten, het afronden van dossiers, overdrachten, evaluaties, oudergesprekken en misschien ook het verhuizen naar een nieuw lokaal. Maak een overzicht met deadlines, taken en prioriteiten. Door gestructureerd toe te werken naar het einde van het jaar voorkomt u stress en houdt u ruimte over voor een warme afsluiting met de klas.
Reflecteer met de groep
Laat leerlingen bewust terugkijken op wat ze geleerd hebben, wat ze lastig vonden en waar ze trots op zijn. Dit kan klassikaal, in tweetallen of via een creatieve werkvorm. Door te reflecteren versterken leerlingen hun zelfinzicht en het gevoel van groei. Voor jongere kinderen kan dit bijvoorbeeld via een tekening of gesprekje, oudere leerlingen kunnen hun leerjaar evalueren in een korte terugblik.
Vier ontwikkeling en verbinding
Geef aandacht aan de persoonlijke groei van iedere leerling. Kleine rituelen, symbolische momenten of complimentenkaarten kunnen hierbij helpen. Bespreek successen, niet alleen op cognitief vlak, maar ook op sociaal-emotioneel gebied. Ook samen terugblikken op klaservaringen, grapjes of gedeelde hoogtepunten draagt bij aan verbondenheid. Dit versterkt de groepsdynamiek en sluit het jaar af met vertrouwen.
Groepsdynamica: ruimte voor afronding en afscheid
De laatste fase van groepsvorming (Tuckman: “adjourning”) kenmerkt zich vaak door loslaten, afscheid en soms ook verwarring. Leerlingen kunnen zich in deze fase anders gaan gedragen: zich terugtrekken, opstandig worden of juist extra aanhankelijk zijn. Wees hier alert op en geef ruimte aan emoties die met het afscheid gepaard gaan. Door dit bespreekbaar te maken, voorkomt u dat gedrag verkeerd wordt geïnterpreteerd en begeleidt u de groep naar een gezonde afsluiting.
Extra aandacht voor groep 8
Voor groep 8-leerlingen is het afscheid extra beladen. Ze verlaten niet alleen een groep, maar vaak ook een vertrouwde schoolomgeving. Besteed bewust aandacht aan hun afscheid: met een musical, kamp, persoonlijke speeches of een afscheidsboekje. Laat hen terugkijken, vieren en vooruitblikken. Ondersteun ook het proces van loslaten en de spanning die de overstap met zich mee kan brengen. Dit helpt hen om met vertrouwen aan het voortgezet onderwijs te beginnen.
Zorg voor een warme overdracht
Een goede overdracht is essentieel voor een vloeiende start na de zomer. Zorg dat leerlinggegevens, observaties, aandachtspunten en zorgsignalen volledig en duidelijk worden overgedragen aan de volgende leerkracht. Bespreek indien mogelijk mondeling de belangrijkste leerlingen en leg accenten bij wat werkt en wat gevoelig ligt. Een overdracht is meer dan data: het is ook de overdracht van relaties, verwachtingen en nuances.
Ruimte voor uzelf
De afronding van een schooljaar kan intensief zijn. Neem bewust momenten om stil te staan bij wat het jaar u heeft gebracht. Waar bent u trots op? Wat neemt u mee? Sluit het jaar ook voor uzelf af, zodat er ruimte ontstaat voor rust en herstel in de vakantie.
Een zorgvuldig afgesloten schooljaar biedt rust, waardering en perspectief voor zowel leerlingen als leerkrachten. Door ruimte te maken voor reflectie, verbondenheid en afscheid, legt u de basis voor een frisse nieuwe start en een positief, afgesloten gevoel voor uzelf.
Op Novenex staan diverse diensten met betrekking tot persoonlijk leiderschap binnen diverse thema’s. Vind gepaste ondersteuning bij uw persoonlijke ontwikkeling.