Werk samen aan een sterke visie en effectieve aanpak voor begrijpend lezen
De leesvaardigheid van leerlingen daalt, terwijl leesmotivatie afneemt. Dit traject helpt je schoolteam om op basis van wetenschappelijke inzichten een eigen werkwijze te ontwikkelen voor begrijpend lezen, van groep 1 tot en met 8. Met 3 basis- en 4 verdiepende bijeenkomsten bouw je kennis op, vorm je een heldere visie en pas je effectieve didactiek toe.
Wat leer je?
In de basisbijeenkomsten krijg je inzicht in wat werkt bij begrijpend lezen en hoe je dit toepast in de praktijk. Je legt een gezamenlijke visie vast en ontwikkelt een doorgaande lijn van begrijpend luisteren naar begrijpend lezen, voor groep 1 t/m 8.
De verdiepende bijeenkomsten verdiepen onderwerpen als kennisopbouw, woordenschat, monitoren van ontwikkeling, thematisch werken en het motiveren van leerlingen om te lezen.
Basisbijeenkomsten begrijpend lezen
1. Van wetenschap naar schoolvisie: begrijpend lezen is een vaardigheid
In deze eerste bijeenkomst ontdek je dat begrijpend lezen niet één op zichzelf staande vaardigheid is, maar een samenspel van diverse cognitieve processen. Je leert waarom traditioneel leesonderwijs vaak tekortschiet en hoe een visie op lezen met begrip op een stevige wetenschappelijke basis kan staan. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan mentale modellen en het onderscheid tussen tekstgericht en strategiegericht leesonderwijs. Aan het einde van de sessie formuleer je als team een heldere visie op begrijpend lezen die past bij jullie schoolcontext en onderwijsambities.
2. Luisteren en lezen met begrip in alle groepen
Deze bijeenkomst richt zich op het leggen van een doorgaande lijn van begrijpend luisteren naar begrijpend lezen, vanaf groep 1. Je krijgt inzicht in de leerlijnen en het referentiekader begrijpend lezen. Er wordt stilgestaan bij het belang van luisteren in de eerste leerjaren en hoe dit de basis legt voor leesbegrip. Je oefent met het ontwerpen van lessen die aansluiten bij verschillende ontwikkelingsfasen en werkt aan het vastleggen van een gezamenlijke werkwijze binnen het onderwijsplan. Dit vormt de bouwsteen voor een consistent leesbeleid binnen de school.
3. Van rijke tekst naar effectieve les: didactisch handelen
In deze bijeenkomst leer je hoe je omgaat met complexe, authentieke teksten die aansluiten bij het niveau en de interesse van leerlingen. Je ontdekt hoe je effectieve instructies formuleert, waarbij differentiatie een belangrijk onderdeel is. Er is aandacht voor het stellen van heldere lesdoelen die zowel les- als leesvaardigheden omvatten. Je ontwikkelt zelf een kennisgerichte les en leert hoe je met een kijkwijzer het eigen lesgeven en dat van collega’s kunt beoordelen en verbeteren. Samen stelt het team afspraken op om de didactiek duurzaam in te zetten.
Verdiepende bijeenkomsten begrijpend lezen
4. Werken aan opbouw van kennis en woordenschat
Deze bijeenkomst gaat over het selecteren en inzetten van rijke, complexe teksten die de woordenschat en kennis van leerlingen effectief vergroten. Je leert hoe je teksten beoordeelt op rijkdom en geschiktheid en welke kenmerken tekstgenres en -structuren hebben. De focus ligt op het vergroten van de brede woordenschat en het effectief aanpakken van onbekende begrippen in de klas. Hiermee werk je aan een stevige basis voor leesbegrip en taalontwikkeling..
5. Monitoren van de ontwikkeling: waar staan mijn leerlingen?
Leer hoe je het leesbegrip van leerlingen nauwkeurig volgt en interpreteert met behulp van formatief handelen. Er wordt uitgelegd waarom alleen vragen stellen over een tekst niet voldoende is om echt te begrijpen waar een leerling staat. Je krijgt praktische tools en materialen aangereikt om leerlingprestaties structureel te monitoren en dit te gebruiken om het onderwijs af te stemmen op individuele behoeften.
6. Thematisch werken: de basis
Steeds meer scholen kiezen voor thematisch onderwijs, waarin leesbegrip geïntegreerd wordt in zaakvakken. In deze bijeenkomst krijg je handvatten om een kennisrijk curriculum vorm te geven, met aandacht voor samenhang tussen vakken en leerjaren. Je leert hoe je thematisch werken opbouwt en integreert in de schoolorganisatie en welke keuzes hierbij belangrijk zijn. Dit biedt een stevige basis om thema’s cyclisch en betekenisvol in te zetten.
7. Alle leerlingen gemotiveerde lezers!
Motivatie is cruciaal voor leesontwikkeling. In deze laatste bijeenkomst leer je strategieën om alle leerlingen, ook degenen die moeite hebben of weinig leeservaring hebben, te enthousiasmeren voor lezen. Je krijgt praktische tips, zoals het inzetten van voorleesmomenten, stillezen en de inzet van aantrekkelijke jeugdliteratuur. Daarnaast maak je kennis met materialen en initiatieven (zoals de ‘boek van de maand’ en ‘de grote vriendelijke 100’) die de leesvreugde vergroten en de leerkracht in zijn rol als leesmodel versterken.
Optioneel: Lesobservaties
Tijdens het traject kan er gekozen worden voor het uitvoeren van lesobservaties door de trainer van Helder Onderwijsadvies. De observaties zijn een krachtig middel om te bepalen in hoeverre de inhoud van de bijeenkomsten goed wordt geïntegreerd in het dagelijks handelen. Ook geven ze input voor de volgende bijeenkomst: waar is aanscherping nodig, welke behoefte leeft er?
Opbrengst
- Je ontwikkelt een duidelijke, onderbouwde visie op lezen met begrip.
- Je legt een doorgaande lijn van begrijpend luisteren naar lezen vast.
- Je bouwt aan kennisopbouw via rijke teksten en het GRRIM-model.
- Na de verdiepende bijeenkomsten kun je werken aan woordenschatopbouw, monitoren van ontwikkeling, thematisch werken en leesmotivatie versterken.
Praktische info
Doelgroep: Schoolteams
Duur: Keuze uit 3 basisbijeenkomsten en 4 verdiepende bijeenkomsten. Optioneel: lesobservaties
Locatie: op de werkvloer
Prijs: op aanvraag
Versterk het aanbod van begrijpend lezen. Neem contact op en zet vandaag de eerste stap naar beter leesonderwijs.
Helder Onderwijsadvies
Helder Onderwijsadvies
–
Culemborg
Vragen of meer informatie?
Laat Helder Onderwijsadvies contact met u opnemen.